قالب گیری بادی و روش‌های آن

قالب ‌گیری بادی یکی از فرآیندهای پیشرفته شکل‌دهی پلاستیک است که در آن با دمش هوای فشرده درون مواد مذاب، قطعات توخالی و سبک مانند بطری، گالن و مخازن پلاستیکی تولید می‌شوند. این روش به‌دلیل سرعت بالا، صرفه‌جویی در مواد اولیه و توانایی ایجاد دیواره‌های یکنواخت، جایگاه ویژه‌ای در صنایع بسته‌بندی، خودروسازی و تجهیزات بهداشتی دارد. سه روش قالب گیری بادی عبارت است از:

• اکستروژن بادی
• تزریق بادی
• تزریق کششی بادی

در میان روش‌های مختلف این فناوری، قالب‌ گیری بادی تزریقی به‌عنوان ترکیبی دقیق از تزریق پلاستیک و دمش هوا، امکان تولید بطری‌ها و قطعاتی با دقت ابعادی بالا، کیفیت سطحی ممتاز و ضخامت کنترل‌شده را فراهم می‌کند. همین ویژگی‌ها باعث شده این روش، گزینه‌ای ایده‌آل برای تولید محصولات باکیفیت و تیراژ بالا در خطوط صنعتی مدرن باشد.

قالب گیری بادی چیست؟

پلاستیک چگونه تولید می‌شود؟ برای تولید پلاستیک، روش‌های مختلفی از جمله روش تزریق پلاستیک، ترموفرمینگ و تزریق پلاستیک بادی وجود دارد و باید با توجه به محصول نهایی خود روش تولید خود را انتخاب نماییم. تزریق پلاستیک بادی به سه روش مختلف انجام می شود که عبارت‌اند از:

1. اکستروژن بادی
2. تزریق بادی
3. تزریق کششی بادی

هر یک از این روش‌های قالب گیری بادی تزریقی، مزایا و معایب خود را دارند و برای تولید انواع مشخصی از محصولات مناسب هستند.

فرایند انجام قالب گیری بادی

Blow Molding یا همان قالب گیری بادی تزریقی یکی از روش‌های تولید پلاستیک است. اساس کار این روش، دمش هوای فشرده درون پلاستیک گرم بوده و برای تولید قطعات توخالی مانند گالن‌ها و انواع بطری‌ها، مناسب است. فرایند انجام قالب گیری بادی به صورت خلاصه شامل مراحل زیر است:

1. ذوب مواد اولیه:

در آغاز، گرانول‌های پلاستیکی وارد دستگاه شده و تحت حرارت بالا ذوب می‌شوند تا به حالت خمیری و قابل شکل‌دهی برسند.

2. شکل‌گیری اولیه (پریسون):

مواد مذاب از طریق نازل به بیرون رانده شده و به شکل یک لوله‌ توخالی نیمه‌پایدار، موسوم به پریسون، در می‌آیند که پایه‌ تشکیل قطعه نهایی است.

3. بستن قالب و دمیدن هوا:

در این مرحله قالب فلزی بسته می‌شود و هوای فشرده از راه نازل یا پین مخصوص وارد پریسون می‌گردد.

4. شکل‌دهی نهایی:

هوای دمیده‌شده باعث انبساط پریسون و تماس کامل آن با دیواره‌های داخلی قالب می‌شود تا فرم نهایی محصول ایجاد گردد.

5. خنک‌سازی:

پس از شکل‌گیری، قطعه درون قالب تا زمانی که استحکام کافی پیدا کند خنک می‌شود.

6. خروج از قالب:

زمانی که دما کاهش یافت و قطعه سخت شد، قالب باز شده و محصول از آن خارج می‌شود.

7. عملیات تکمیلی:

در پایان، قسمت‌های اضافی یا پلیسه‌ها از سطح کار جدا می‌شوند تا محصول نهایی آماده استفاده یا بسته‌بندی گردد.

انواع روش های قالب گیری بادی

در ادامه هر یک از روش‌های قالب گیری بادی را معرفی کرده و مزایا و معایب هرکدام را باهم بررسی می‌کنیم. اگر می‌خواهید به طورکلی با روش های قالب گیری پلاستیک بیشتر آشنا شوید، با کلیک بر روی لینک می‌توانید مقاله تخصصی مربوط به آن را مطالعه نمایید.

اکستروژن بادی (extrusion blow molding)

روش EBM برای تولید قطعات تو خالی مانند: بطری‌های مواد شوینده، روغن موتور، شامپو، گالن‌های پلاستیکی، مخازن پلاستیکی، اسباب بازی‌های تو خالی، قطعات توخالی در صنعت خودرو و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این روش از قالب گیری بادی، پلاستیک ذوب شده و به شکل یک لوله درمی‌آید که به آن «روده» یا در اصطلاح فنی «پریزونPARISON» گفته می‌شود. وقتی این لوله داخل قالب قرار می‌گیرد، هوای فشرده به آن دمیده شده تا روده به دیواره‌های قالب بچسبد و شکل قالب را به خود بگیرد. سپس محصول پس از خنک شدن از قالب خارج می‌شود .

پس از خروج قطعه عملیات‌‌های تکمیلی نظیر پرت کنی و گردبری بر روی محصول انجام می‌شود تا محصول نهایی آماده مصرف شود.

مزایای اکستروژن بادی:

1. قالب نسبتا ارزان
2. امکان استفاده از مواد بازیافتی
3. قابل تولید قطعات توخالی و سبک
4. سرعت تولید مناسب برای تیراژ بالا

معایب اکستروژن بادی:

1. کنترل ضخامت دیواره در این روش سخت است.
2. محصولات در این روش تولیدی نسبت به روش تزریق پلاستیک از کیفیت سطح و دقت ابعادی پایین تری برخوردار است.
3. جزئیات ظاهری نسبت به روش تزریق پلاستیک دارای محدودیت است.
4. نیازمند اپراتورهای تولید با دانش فنی و تجربه بیشتر.

روش قالب گیری بادی تزریقی(INJECTION BLOW MOLDING) :

روش قالب گیری بادی تزریقی، روش تولید هیبریدی از ترکیب تزریق پلاستیک و تزریق بادی است. در این روش محصولات در دو مرحله تولید می شوند. مرحله اول تولید پریفورم به روش تزریق پلاستیک و مرحله دوم بادکردن پریفورم‌ها برای رسیدن به محصولات نهایی است. از این روش برای تولید بطری‌های کوچک و دقیق مانند بطری دارو، بطری آب معدنی و انواع نوشیدنی مانند نوشابه‌ها، لوازم آرایشی و بهداشتی و …. استفاده می‌شود.

مزایای روش قالب گیری بادی تزریقی:

• سطح کیفیت بالاتر نسبت به روش اکستروژن بادی.
• کنترل راحت و دقیق تر ضخامت دیواره.
• امکان تولید پریفورم با سایز دهانه دقیق.
• تیراژ بالا.
• امکان استفاده از مواد پلیمری PE،PET و PP

معایب روش قالب گیری بادی تزریقی:

• محدودیت در سایز قطعات.
• سرمایه اولیه بیشتر.

روش قالب گیری بادی تزریقی کششی(INJECTION STRETCH BLOW MOLDING):

این روش را می‌توانیم پیشرفته‌ترین روش تولید بادی در نظر بگیریم که ترکیبی از تزریق پلاستیک، کشش و باد کردن است. در این روش ابتدا پریفورم‌ها توسط دستگاه‌های تزریق پلاستیک تولید شده و مشخصه‌هایی مانند رزوه و ابعاد دهنه بطری با دقت بالایی شکل می‌گیرند. در مرحله بعد، پریفورم‌های تولید شده تا دمای مناسب شکل‌دهی حرارت می‌بینند و پس از آن توسط یک میله کششی(STRETCH ROD) در راستای طول، کشیده می‌شوند. در مرحله آخر، هم زمان با کشش به منظور چسبیدن پریفورم به دیواره قالب و شکل‌گیری نهایی بطری، هوای فشرده دمیده می‌شود. این پروسه تولید برای محصولات شفاف، سبک و با مقاومت بالا در برابر فشارداخلی ایده‌آل است.

مزایای روش بادی کششی:

• استحکام بالا در برابر فشارهای داخلی.
• کاهش مصرف مواد اولیه به دلیل وزن کم تولیدات.
• شفافیت بالا.
• امکان کنترل ضخامت دیواره.

معایب روش بادی کششی:

• محدودیت در ابعاد.
• سرمایه اولیه بیشتر نسبت به دو روش قبلی.
• پیچیدگی فرایند تولید.
• محدودیت در استفاده از مواد پلیمری.

مقایسه روش تزریق پلاستیک و تزریق بادی

هردو روش از محبوب‌ترین روش‌های محصولات تولید پلاستیک هستند. روش تزریق پلاستیک برای تولید قطعات پلاستیکی با دقت بالاتر، جزئیات بیشتر و تولید محصولات با ضخامت دیواره دقیق مناسب است. از طرفی امکان تولید برخی قطعات توخالی مانند گالن‌ها و بطری‌ها به دلیل دهانه تنگ قطعه به روش تزریق پلاستیک وجود ندارد.
روش قالب گیری بادی برای کنترل دقیق ضخامت دیواره، تولید قطعات با جزئیات زیاد و قطعات توپر مناسب نیست؛ اما برای تولید قطعات توخالی، بطری‌ها و گالن‌ها با دهانه تنگ کاربردی است.

بازار فروش و درآمد قالب گیری بادی

بطری‌ها، گالن‌ها، ظروف محصولات آرایشی، بهداشتی و دارویی از پرمصرف‌ترین محصولات پلاستیکی در ایران و سراسر جهان هستند که بسیاری از آن‌ها به روش تزریق بادی تولید می‌شوند. از این رو بازار فروش مناسبی را می‌توان برای این محصولات در نظر گرفت. از طرف دیگر به دلیل کاربرد وسیع این قطعات در کشورهای همسایه، در صورت تولید محصولات باکیفیت و قیمت رقابتی، می‌توان نیم نگاهی به صادرات و کسب درآمد دلاری از این نوع محصولات نیز داشته باشیم.

از ایده تا تولید قطعات حرفه‌ای با قالب‌ گیری بادی

فرآیند قالب ‌گیری بادی، امروز به یکی از ارکان اصلی تولید قطعات پلاستیکی دقیق، سبک و مقاوم در صنایع مختلف تبدیل شده است. انتخاب درست روش تزریق بادی، کیفیت مواد اولیه و طراحی بهینه قالب، نقش تعیین‌کننده‌ای در دوام و دقت محصولات نهایی دارد. فاران ماشین با بهره‌گیری از دانش فنی روز و تجربه بالا، به ‌عنوان یکی از مراجع معتبر در زمینه واردات دستگاه تزریق پلاستیک و تجهیزات جانبی و موردنیاز این دستگاه در ایران است. شما صنعتگران عزیز می‌توانید برای راه‌اندازی خط تولید و یا توسعه آن، از متخصصین فاران ماشین، کمک بگیرید.

سوالات متداول